Keuzes maken

Keuzes maken niet jouw sterkte kant? Stel je het maken van keuzes uit, of kies je niet. Ondernemen is keuzes maken voor gevorderden. Snelle beslissingen is één van de belangrijkste vaardigheden van succesvolle ondernemers.

In dit artikel ontdek je onder andere waarom keuzes maken zo moeilijk is. Hoe maak je keuzes en hoe kan je betere beslissingen nemen? Wanneer kan je beter onbewuste beslissingen nemen en wanneer bewust? Tot slot mijn eyeopener wat betreft keuzes maken.

Keuzes maken: wat komt er aanbod

– Keuzestress
– Waarom heb je moeite met keuzes maken?
– De paradox van keuzes maken
– Drie slimme tips bij keuzestress
– Hoe maak je keuzes?
– Hoe kan je betere keuzes maken?
– Hulpmiddel bij het maken van keuzes
– Onbewuste inzetten bij maken keuzes
– Bewust beslissingen nemen
– Moeilijke beslissingen nemen
– Eyeopener keuzes maken

Keuzestress

Keuzestress is een vorm van stress die veroorzaakt wordt doordat je overspoeld wordt met informatie die overwogen moet worden om een ‘goede’ keuze te kunnen maken.

Kunnen kiezen is mooi, want door de keuzes die je maakt, onderscheid je je van anderen en bepaal je je eigen identiteit. Volgens de ontwikkelingspsychologie kun je daar niet vroeg genoeg mee beginnen. Onder één voorwaarde weliswaar: het aantal keuzeopties moet aansluiten bij de levensfase. Van te veel keuzes wordt een kind op een bepaalde leeftijd namelijk juist niet zelfverzekerder of gelukkiger. Integendeel, het raakt ervan in de war. En eigenlijk geldt dat ook voor de volwassen. Je kan maar een beperkt aantal keuzemogelijkheden aan.

Waarom heb je moeite met keuzes maken?

Hoe komt het nu dat keuzes maken zo moeilijk is? Wat zijn de redenen om geen beslissingen te nemen?

1 Je bent bang om de verkeerde keuzes te maken

Als je bang bent om keuzes te maken en daardoor blijft twijfelen, is het belangrijk om te beseffen dat een keuze vaak niet definitief is (al lijkt dat vaak wel zo). Troost jezelf in zo’n geval met de gedachte dat jij ten minste het lef had om de knoop door te hakken. Actie is beter dan niets doen. Je komt vooruit, en je kunt gaandeweg aanpassen. Bovendien leer je vooral van je fouten, niet van je successen. Mocht je achteraf spijt hebben van een keuze, dan is deze vaak nog terug te draaien of je kan opnieuw een keuze maken waardoor de situatie weer (deels) terug verandert.

2 Je weet niet wat je daadwerkelijk wil

Op een forum kwam ik dit bericht tegen:

Ik ben in 2008 HBO Rechten afgestudeerd, heb 1 jaar gewerkt, en vervolgens werd mijn contract niet verlengd. Ik heb toen 5 maanden thuis gezeten, zitten reizen, en vooral: zitten nadenken. Nadenken en twijfelen of HBO Rechten wel een echt een opleiding is waar ik in verder wil, of het bij me past..enz. Door de crisis kan ik niet aan een baan komen en werk ik nu een aantal maanden als callcentermiep, puur om de vaste lasten te betalen. Het is onder mijn niveau, past niet aan qua opleiding, en weinig uitdagend, maar ik weet eigenlijk zelf ook niet goed wat ik nu wel wil, en wel leuk vind! Ik frustreer me er behoorlijk om, omdat ik altijd iemand was die wel heel goed wist wat ze wou, en dat nu totaal het tegenovergestelde is.

Vaak heb je als tiener voor een opleiding gekozen. Misschien waren deze beslissingen goed, misschien ook niet. Dan komt er een moment om wellicht een nieuwe beslissing te maken. De belangrijkste vraag is: doe je wat je leuk vind. Het leven is veel te kort om werk te doen wat je niet leuk vind.

3 Mensen denken later nog wel een beslissing te kunnen nemen

Iemand die geen beslissingen neemt, verliest een beetje zelfvertrouwen. Je kiest er voor om de huidige situatie te behouden. Of je hebt voor besluiteloosheid gekozen. Dit vreet energie en is funest voor jou en je onderneming. Beter een slecht besluit dan geen besluit.

De paradox van keuzes maken

Vergeleken met slechts twee generaties geleden leven wij op dit moment in een tijdperk van haast ongelimiteerde keuzemogelijkheden (persoonlijk, zakelijk en materialistisch).
Het westerse adagium luidt daarom ook : Hoe groter onze keuze ; hoe groter onze vrijheid. Barry Schwartz beweert in zijn boek echter precies het tegenovergestelde. Het grote nadeel van meer keuze hebben betekent namelijk dat je meer beslissingen moet maken. Maar het maken van een beslissing kost moeite. Hoe lang is ‘meer keuze hebben’ nog leuk?

Hoe meer keuze er is, hoe waarschijnlijker het is dat je denkt dat je de perfecte keuze zult kunnen maken. Maar hoe meer keuze je hebt gehad, hoe groter ook de kans dat je het achteraf gevoel krijgt de verkeerde keuze gemaakt te hebben. En omdat de opties tot een andere keuze legio waren kan het niet anders zijn, of jij hebt de verkeerde keuze gemaakt. Geen schuld zo erg als eigen schuld.

Barry Schwartz zoomt met zijn boek in op de vraag hoe we ons kunnen verhouden tot de duizelingwekkende hoeveelheid aan keuzes die we dagelijks voorgeschoteld krijgen en geeft ons inzicht hoe we spijt kunnen vermijden. Alleen al in een supermarkt moet je enorm veel keuzes maken.

In zijn boek De paradox van keuzes verklaart de Amerikaanse psycholoog Barry Schwartz een en ander aan de hand van de wet van de afnemende meeropbrengsten: elke nieuwe keuzemogelijkheid voegt minder welzijn toe dan de voorgaande. En op een bepaald punt neemt het welzijn zelfs af als gevolg van de psychologische kosten die verbonden zijn aan het keuzeproces, zoals tijd, onrust, hoge verwachtingen en zelfverwijt als de uiteindelijk gemaakte keuze niet de juiste blijkt te zijn.

Bekijk hieronder de TED talk van Barry Schwartz.

Barry Schwartz was bij google.

Drie slimme tips bij keuzestress

Wanneer je wilt weten wat je met je leven moet doen zul je een keuze moeten maken. Deze drie slimme tips helpen je de keuze te vereenvoudigen. Wanneer je keuze voldoet aan deze drie punten, kun je bijna geen verkeerde keuze maken.

Drie tips bij keuzestress:

1. Je wordt er blij en gelukkiger van, vooraf en achteraf
2. Je bent er goed in
3. Je voegt iets positiefs toe aan de wereld

Hoe maak je keuzes?

Een keuze maken tussen twee mogelijkheden is nog te overzien, je hersenen bepalen wat voor jou de meeste waarde heeft en kiezen de beste. Het wordt moeilijker wanneer je moet kiezen tussen iets dat je al hebt, en een alternatief waarvan je niet zeker weet of het meer waarde heeft.

Als je gaat kijken naar je brein blijkt dat je voor die zoektocht een diepgelegen hersengebied hebt, dat constant jouw omgeving afzoekt naar opties die voor jou voordeliger zijn. Vermoedelijk is dit al een heel oud systeem dat vroeg in de evolutie jouw hersenen in is geslopen.

Het dieper gelegen hersengebied laat je dus zoeken naar betere opties met meer waarde en anticipeert op beloningen en kosten. Het nieuwere, oppervlakkig gelegen gebied is een wat meer verfijnd systeem, dat op een flexibele manier voor- en nadelen tegen elkaar kan afwegen.

Hoe kan je betere keuzes maken?

Bij de BBC hebben ze een documentaire gemaakt hoe je beter keuzes kunt maken. Volgens de wetenschap, worden onze beslissingen op basis van oversimplificatie, luiheid en vooroordelen.

In de documentaire presenteert men een gids voor betere besluitvorming, en maak je kennis met de wiskundige Garth Sundem, die ervan overtuigd is dat de conclusies kan het best worden bereikt met behulp van eenvoudige wiskunde en een potlood!

Verschillende factoren beïnvloeden je keuze gedrag. Onderzoek toont aan dat het deel van de hersenen waar emoties worden verwerkt (amygdala), grote invloed heeft op het maken van keuzes, dit wordt ook wel het reptielenbrein genoemd. Het is je ‘frontale kwab’ die deze ‘amygdala’ van rationeel tegenwicht moet voorzien. Bij ieder mens is het verschillend in welke mate die frontale kwab goed zijn werk doet. Met andere woorden: het reptielenbrein heeft vaak de overhand over de ratio.

Hulpmiddel bij het maken van keuzes

Een hulpmiddel is de creatiespiraal. De creatiespiraal is een model dat je kunt gebruiken om van je wensen werkelijkheid te maken. Het laat twaalf stappen zien die een mens nodig heeft om al zijn of haar wensen te realiseren. De twaalfde stap sluit weer aan op de eerste stap, waarmee je weer een nieuwe wenscyclus kan starten.

Onbewuste inzetten bij beslissingen

Prof Dijksterhuis van het boek het slimme onbewuste geeft drie manieren aan hoe mensen keuzes maken.

1. Maak een snelle keuze waarbij nauwelijks wordt nagedacht.

2. Neem belangrijke informatie in je op en slaap er eerst een nachtje over. Houdt het goede gevoel de volgende dag aan, dan kies je ervoor.

3. Maak een analyse van de opgenomen informatie en kies voor het beste alternatief.

Ons onbewuste speelt een grote rol bij onze beslissingen. En dat is maar goed ook. Sommige beslissingen zijn zo complex dat we met de beperkte capaciteit van ons bewustzijn nooit tot een goede keuze zouden komen. Een reeks van experimenten toont bovendien aan dat onze onbewuste beslissingen veel beter zijn dan de beslissingen waar we zogenaamd goed over na hebben gedacht.

De meeste mensen gaan voor de derde optie. Dijksterhuis betwijfelt sterk of dit ook de beste optie is. Lang nadenken blijkt lang niet altijd te helpen bij het nemen van een beslissing. Het onbewuste kan veel meer dan we vaak denken. Zo bezitten we onbewuste kennis en nemen onbewuste denkers vaak betere beslissingen dan snelle, bewuste denkers.

Bewust beslissingen nemen

Dat onbewust nadenken heel effectief kan zijn betekent niet dat het bewustzijn helemaal geen belangrijke rol kan spelen bij het maken van keuzes. Bij eenvoudige beslissingen kan bewust nadenken heel nuttig zijn. Bijvoorbeeld als je een stel ovenwanten wilt gaan kopen. Je wilt dat ze lang meegaan en ze mogen ook niet te duur zijn. Een beslissing nemen op basis van deze beperkte informatie, dat kan ons bewustzijn goed aan. Daarnaast kan ons bewuste strakke regels volgen. Met onbewust nadenken los je niets op.

Bij ingewikkelde beslissingen is het belangrijk naast je onbewuste ook je bewuste (tijdelijk) in te zetten. Zo moet je bij complexe besluiten informatie verzamelen die relevant is voor de beslissing. Hier is bewuste aandacht voor nodig. Voor het maken van de uiteindelijke keuze gebruik je je onbewuste. Hierna schakel je je bewuste weer in om te controleren of er geen addertjes onder het gras zitten.

Moeilijke beslissingen nemen

Eyeopener keuzes maken

Dat je voor sommige zaken juist je onbewuste moet inzetten was voor mij een eyeopenener.

Een andere eyeopener was voor mij dat de vaardigheid om te beslissen ligt in het feit dat je je bewust moet zijn van wat jezelf waard bent. Als je duidelijkheid hebt over de eigen waarde is beslissen veel gemakkelijker.

Mensen met minder eigenwaarde beschermen zichzelf door geen risico’s te nemen. Gevolg is dat je je vast houd aan iets waar je niet tevreden mee bent. Je kan beter een risico nemen dan een onbevredigend en middelmatig bestaan. Een slechte beslissing is beter dan geen beslissing. Weet je doel en je kan sneller beslissen.

Ik ben benieuwd voor welke keuzes jij staat en heb je al een beter idee wat je gaat kiezen? Tof als je dit hieronder zou willen delen.

Als je dit artikel over keuzes maken waardevol vindt help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere ondernemers. Dit kan door middel van het klikken op de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.