Brein leren - een overzichtsartikel

29 februari 2012

Het brein doet er toe! Kennis over de hersenen is hot. Zeker nu bekend is dat de hersenen zich kunnen blijven ontwikkelen.

In dit artikel over brein leren krijg je een overzicht hoe je als trainer of docent het maximale uit je brein kunt halen. Hoe kan je met breinkennis leren leuker en nog effectiever maken?

Brein leren, wat komt er aanbod?

– Hoe je brein werkt
– Het goede voorbeeld geven
– Beter te leren door dopamine
– Het belang van leren in een context
– Het verschil tussen een growth en een fixed mindset
– Twaalf breinprincipes van John Medina
– Breinprincipes bij doceren: BreinCentraal Leren (BCL)
– De breinprincipes toepassen
– Brein leren workshop

Hoe werkt jouw brein?

De afgelopen jaren zijn er spectaculaire ontdekkingen gedaan op het gebied van de werking van het brein. Het goede nieuws is dat onze hersenen zich kunnen blijven ontwikkelen. Vroeger dacht men dat rond je 25ste je hersenen langzaam afstierven.

Je brein is samengesteld uit ongeveer 100. 000. 000. 000 (honderd miljard) hersencellen (neuronen) en omvat bovendien zo’n biljoen gliacellen. Deze laatste worden gebruikt om verbindingen tussen neuronen tot stand te brengen.

Als er een signaal wordt doorgeven, komt er een chemische stof, neurotransmitter, vrij in de synaps, een kleine opening tussen de axon en een dendriet van de ontvangende cel. Deze neurotransmitter zorgt er weer voor dat het signaal wordt doorgegeven. Hier zie je een animatie van het doorgeven van deze signalen in je hersenen:

In deze video leer je hoe je brein werkt.

Kunnen we onze hersenen begrijpen? Nog lang niet volgens Gert ter Horst, hoogleraar neurobiologie van psychiatrische aandoeningen. Er is een eerste stap gemaakt in het zichtbaar maken van processen in het brein. Hij laat zien hoe een fMRI scanner werkt. Bekijk hieronder de video.

Geef het goede voorbeeld door spiegelneuronen

Als docent of trainer heb je grote invloed op de mindset van je cursisten. Allereerst is het de manier van feedback geven en ten tweede zijn er spiegelneuronen actief bij je leerlingen.

Wat zijn spiegelneuronen en wat kan je er mee? Een spiegelneuron of spiegelcel is een neuron dat niet alleen vuurt als je zelf een handeling uitvoert, maar ook als je iemand anders een handeling ziet uitvoeren. Bijvoorbeeld dat je gaat gapen als je iemand anders ook ziet gapen.

Template not found..

Spiegelneuronen

Neurowetenschapper Vilayanur Ramachandran geeft in de onderstaande video een overzicht van de fascinerende functies van spiegelneuronen.

Neurowetenschapper Vilayanur Ramachandran

Beter leren door dopamine

Een schouderklopje zorgt ervoor dat er dopamine wordt vrijgemaakt. Dopamine is een stof waar je blij van wordt. Als je iemand een compliment geeft komt er ook dopamine vrij. Hoe kun je dit nu gebruiken tijdens het leren? Als je mensen vooraf een compliment geeft of als je mensen aan elkaar complimenten laat geven dan komt er dopamine vrij. Wanneer je vrolijk wordt presteer je beter op cognitieve taken. Het werkt dus positief voor het leren.

Lees meer over stofjes die je brein beïnvloeden

Belang van leren in een context

Luk Dewulf heeft het in zijn boek ‘talent in actie’ over het belang van de juiste context voor talent. Dit filmpje is een mooi voorbeeld van het belang van leren in een context. De video laat een befaamde violist zien, die speelt bij een warenhuis.

Verschil tussen fixed mindset en growth mindset

De afgelopen 20 jaar deed Carol Dweck onderzoek naar leermotivatie. Zij toonde aan dat de manier waarop iemand naar zijn eigen vaardigheden en talenten kijkt (mindset), in hoge mate bepaalt hoe je je zal ontwikkelen. Dit geldt niet alleen voor kinderen maar ook voor volwassenen.

Fixed mindset

Met een fixed mindset, geloven mensen dat hun kwaliteiten, net als hun intelligentie of talent, vast staan. Ze willen graag slim overkomen. Status is belangrijk. Ze gaan er van uit dat het glas half leeg is. Een fixed mindset leidt tot het negeren van feedback. Fouten maken is vervelend.

Growth mindset

Mer een groei mindset, geloven mensen dat hun meest elementaire vaardigheden kunnen worden ontwikkeld door middel van toewijding en hard werken. Het glas is half vol. Deze visie leidt tot een liefde voor leren en een veerkracht die essentieel is voor goede prestatie.

Het aanleren van een groeimindset creëert motivatie en productiviteit in de wereld van bedrijfsleven, onderwijs en sport.

Hoe kan je een growth mindset simuleren?

Vertel leerlingen/ cursisten niet hoe slim ze zijn maar hoe hard ze werken. Deze feedback stimuleert dat cursisten zich meer inspannen. Vermijd de opmerking jij bent goed in. Dit stimuleert een fixed mindset.

In de onderstaande video wordt het verschil tussen de mindsets verder uitgelegd. Daarnaast zie je het effect van de verschillende manieren van feedback geven in de praktijk.

Wil jij je brain performance verbeteren? Klik hier>>

Twaalf breinprincipes om het beste uit je brein te halen van John Medina

John Medina heeft het boek breinmeester geschreven. Hierin onthult hij hoe je dankzij nieuwe inzichten uit brein onderzoek beter kunt onthouden, werken en leren. In totaal beschrijft hij twaalf breinregels. Ik vat hieronder de breinregels kort samen.
Wil je meer weten over de brainrules, klik hier>>

De breinregels zijn:

Regel 1: Lichaamsbeweging
Onze hersenen houden van beweging. Evolutionair gezien zijn we niet gemaakt om acht uur per dag aan een bureau te zitten.

Regel 2: Survival

Regel 3: Verbinding

Regel 4: Aandacht
Binnen drie seconde had je de beslissing genomen om te blijven op deze website. Ik heb slechts enkele seconde om jouw aandacht te vangen. Als je de aandacht gevangen hebt dan heb je ongeveer tien minuten. Na tien minuten moet er weer wat gebeuren jouw aandacht terug te winnen.

Regel 5: Korte termijn geheugen

Regel 6: Lange termijn geheugen

Regel 7: Slaap
Is het rond drie uur ‘middags en begin je te gapen. Geef er gewoon aan toe. Er is onderzoek gedaan bij NASA piloten waaruit bleek dat na 26 minuten slapen de productiviteit met 34% steeg.

Meer informatie over het belang van slaap, klik hier >>>.

Regel 8: Stress

Regel 9: Zintuiglijk rijk

Regel 10: Zien

Regel 11: Sekse

Regel 12: Onderzoeken

Wil je nog meer lezen over de breinregels van John Madina? Klik hier >>>

Template not found..

Breinprincipes bij doceren: breincentraal leren (bcl)

Gerjanne Dirksen heeft het BCL model ontwikkeld. Dit is een praktisch model om opleidingen en onderwijs vorm te geven.

1 Herhaal

Een goede vorm van geheugentraining is herhaling! Door informatie te herhalen sla je deze namelijk op in je lange termijn geheugen in plaats van je korte termijn geheugen.

Optimaal herhalen doe je als volgt:

5 min na de bestudering
dezelfde dag
na één dag
volgende week
volgende maand
6 maanden

Lees ook: Acht manieren om te onthouden, klik hier >>>

2 Emotie

Een goede trainer of docent is een dopamine dealer! Maak het spannend en leuk tijdens een training.

3 Creatie

Leren door te doen! Je leert beter als je ervaart en ordent.

4 Focus

Je leert beter al het leren uitkomst en contextgericht is. Focus op het doel en de resultaten.

5 Zintuiglijk rijk

Je leert beter als informatie op verschillende manieren zintuiglijk (audio, video, voelen) wordt aangeboden, tegelijkertijd. Het beklijft dan beter.

6 Voortbouwen

Je leert beter als het wordt gekoppeld aan voorkennis of aan associaties.

(7) Werkvormen zoeken die aansluiten bij het brein

Tot slot zoek werkvormen die aansluiten bij jouw brein.

Brein essentials

In het verleden had ik een online platform waar ik het programma brein essentials aanbod.

Dit was een betaald programma van 297 euro om te leren mindmappen, snellezen en geheugentechnieken.

Gezien ik nieuwe werkzaamheden heb bied ik het nu (tijdelijk) gratis aan:

https://www.youtube.com/ playlist?list= PLRVF3bhW86iLqOeHbUqTJ-rCM6_ qH-lcR

In ruil doe je mij een groot plezier als je lid wordt van mijn youtube kanaal en het deelt zodat meer mensen hier gebruik van kunnen maken.