Is jouw reptielenbrein al wakker?
22 april 2013 
6 min. leestijd

Is jouw reptielenbrein al wakker?

Afgelopen dagen was ik bij een seminar over verleiden op internet van Aartjan van Erkel. Nee ik ben niet op zoek naar een andere partner. Aartjan helpt ondernemers hoe je via je reptielenbrein je bezoekers van je website kan verleiden.

Voor mij een aanleiding om een blog te schrijven over wat je kan leren van je reptielenbrein.

reptielenbreinIn dit artikel ontdek je wat je kan leren van je reptielenbrein. Wat gebeurt er als je geen rekening houdt met je reptielenbrein? Je krijgt een overzicht hoe je hersenen zijn opgebouwd. Wat is je reptielenbrein en wat zijn de gevolgen hoe je brein is opgebouwd.

Vervolgens krijg je antwoord op de vraag hoe je het rendement van leren kan vergroten door je reptielenbrein tevreden te stellen.

Wat gebeurt er als je het reptielenbrein aan de kant schuift?

  • Er wordt minder effectief geleerd
  • De motivatie neemt af
  • Er ontstaat onrust
  • Deelnemers haken af en verstarren
  • Er ontstaat stress
  • De drempel om iets nieuws te leren wordt groter
  • Kortom je kan als trainer wel inpakken

Dit kan ook anders. Wil je het rendement van leren vergroten dan moet je je reptielenbrein tevreden te stellen. Om je reptielenbrein beter te begrijpen eerst een uitleg hoe je brein is opgebouwd.

Opbouw van je brein

Wellicht ben je je onbewust dat je een reptielenbrein hebt. Je denkt wellicht ik heb toch maar één brein. Je hebt drie autonome breinen, elk met zijn eigen functies en mogelijkheden, maar toch ook onderling met elkaar verbonden.

Paul MacLean

Volgens MacLean is het menselijk brein het resultaat van een lange evolutie die honderden miljoenen jaren geleden is begonnen. Hij spreekt van drie breinen, die allemaal bij de mens aanwezig zijn: het reptielenbrein, het zoogdierenbrein en het menselijk brein.

Paul MacLean ontwikkelde de theorie van het “drie-enige brein” (“tri-une brain”). Deze theorie heeft tot midden de jaren 80 een belangrijke rol gespeeld in de manier waarop wetenschappers over het menselijke brein dachten. Door de nieuwe technologische ontwikkelingen (computers, scanners, …) vanaf eind jaren 80 is de kennis van de menselijke hersenen sterk vooruit gegaan, waardoor o.a. de theorie van het drie-enige brein onder het stof kwam.

opbouw van je breinDe opbouw van je brein kan je vergelijken met een appartementencomplex. De hersenen zijn het resultaat van een lang proces van evolutie. De onderste laag van het appartementencomplex is het oudste deel van de hersenen en wordt ook wel het reptielenbrein genoemd.

Reptielenbrein

Het reptielenbrein kwam 500 miljoen jaren geleden tot stand. Het reptielenbrein is een uiterst snel, primair en basaal werkend brein. Het is verantwoordelijk voor het voortbestaan van je lichaam en en onderhoudt het voortbestaan van je lichaam. Je reptielenbrein, levert ‘automatische mechanismen’. Een geheel, die je beschermt vanuit verschillende automatisch op zichzelf werkende impulsen. Je zou kunnen zeggen: een automatisch en mechanisch systeem.

Het reptielenbrein is verantwoordelijk voor het automatisch regelen van onze ademhaling, bloedsomloop, hartslag, temperatuurregeling. Daarnaast zitten hier ook onze overlevingsinstincten (voeding), en onze voortplantingsdrang (seksueel gedrag). Met andere woorden onze meest primitieve levensfuncties die noodzakelijk zijn voor ons eigen voortbestaan en het voortbestaan van de menselijke soort. Het is het stukje brein dat het snelst reageert.

Het reptielenbrein is ook verantwoordelijk voor je levensinstincten : het is constant alert het spotten van mogelijk gevaar zodat het de ogenblikkelijke opdracht geeft om ‘op de vlucht te slaan’/ ‘de freeze toestand te hebben’/’aan te vallen’. De koppeling tussen ‘waarneming’ en ‘actie’ is zeer zeer zeer kort.

Ook scant het reptielenbrein continu de omgeving af, op zoek naar mogelijkheden voor eten/drinken. Het reptielenbrein stelt zich de automatische vraag “moet ik iets doen in het behoud van mijn leven en mijn voortbestaan?”.

Zoogdierenbrein

In de loop van miljoenen jaren hebben zoogdieren, onder de invloed van de externe omgeving, een nieuw soort hersenen zoogdierenbreinontwikkeld, bovenop het reptielenbrein; het zoogdierenbrein. Het zoogdierenbrein ofwel limbische systeem speelt een grote rol bij emotionele reacties die met overleven te maken hebben. Het limbische brein ontvangt impulsen vanuit het reptielenbrein en werkt deze informatie uit. Deze evolutionaire ontwikkeling gaf het zoogdier meer keuzes dan het reptiel en verhoogde daarom de overlevingskansen van zoogdieren. Emoties lijken wel bewuste gevoelens, maar het zijn lichamelijke reacties die ons van gevaar weg moeten leiden, liefst richting beloning. Emoties worden voortdurend in ons opgewekt, al zijn we ons daarvan meestal niet bewust.

menselijk brein

Menselijk brein

Het menselijk brein is pas 100.000 jaar oud en vergeleken met het reptielenbrein en het zoogdierenbrein komt het nog maar net kijken. Dit brein is groot en machtig, maar tegelijkertijd zwak. Het levert grote denkkracht, waardoor wij ongeëvenaarde intellectuele prestaties kunnen leveren. Het is zwak, omdat dit brein het vaak moet afleggen tegen de instincten van het reptielenbrein en de emoties van het zoogdierenbrein.

Gevolgen opbouw brein

We denken allemaal van onszelf dat we slimme en nadenkende mensen zijn, die geen domme beslissingen nemen, omdat we altijd goed nadenken. Toch worden de meeste beslissingen getroffen op basis van emoties. Ons reptielenbrein, maar ook ons emotionele brein heeft immers sterk de neiging om ons denkend brein te overheersen. Je begrijpt nu hoe dit komt. Je brein is opgebouwd uit lagen en je oudste brein die reageert als eerste, precies omdat het zo ontzettend snel is (het is immers verantwoordelijk voor je voortbestaan).

Reptielenbrein neemt het over

In situaties waar overleving aan de orde is, neemt het reptielenbrein het helemaal over, gelukkig maar. Stel je voor dat je aangevallen wordt door een wild dier, of dat je plots langs alle kanten beschoten wordt door vijandige soldaten, dan is je eerste reactie vluchten of vechten. Je gaat niet eerst even staan nadenken wat je zal doen. Pas wanneer het eerste gevaar geweken is, ga je nadenken hoe je je eruit kan redden.

Rendement van leren vergroten door je reptielenbrein tevreden te stellen

Als je wilt dat mensen leren moet je eerst hun reptielenbrein om het gemak stellen.

Acties voor je reptielenbrein

  • Laat de deelnemers met elkaar kennis maken en met jou
  • Bied deelnemers zekerheid
  • Zorg voor een ruimte waar mensen zich op hun gemak voelen
  • Geef aan wat deelnemers kunnen verwachten: Wat is het programma? Wanneer zijn de pauzes? Wanneer gaan we eten?
  • Geef complimenten
  • Geef regels en afspraken duidelijk aan dit biedt houvast en zekerheid
  • Geef aan dat je deelnemers fouten moeten maken, want als ze geen fouten maken leren ze niet

Verleiden op internetLeren van je reptielenbrein

Terug naar het seminar verleiden op internet. Wat heb ik van Aartjan van Erkel geleerd? Aartjan van Erkel is schrijver van de bestseller “Verleiden op Internet”.

Wat ik heb geleerd is dat ik er voor moet zorgen dat jouw reptielenbrein zijn oogjes opent. Een reptielenbrein die helpt jou om te speuren naar gevaar en gaat direct tot actie over als hij gevaren ziet. Wat ik bij deze blog post gedaan heb is eerst je reptielenbrein wakker te maken door eerst de problemen te schetsen. Je reptielenbrein reageert dan door zijn “oogjes te openen” en je bent het artikel verder gaan lezen.

Update ik heb een Power Talk interview met Aartjan van Erkel gedaan. Super leuk interview geworden hoe je op nummer 1 komt in managementboek.

Ik verzorg lezingen over het brein en persoonlijk leiderschap, hoe kan je door breinprincipes direct thuis en op je werk toepassen.

Belangrijk: Laat hieronder jouw reactie en eventuele aanvullingen achter.

Als je dit artikel over jouw reptielenbrein waardevol vindt deel het dan met je vrienden, klanten, collega’s – iedereen met een wakker reptielenbrein – Janneke

Vond je dit interessant?

  • Krijg je enorm veel informatie over je heen?
  • Wil je bijblijven in je vakgebied, maar heb je nooit echt geleerd hoe je makkelijk leert?
  • Ben jij een beelddenker? Zie je alles in plaatjes?
  • Wil je tijd besparen?
  • Wil je creatiever aantekeningen maken en het zo beter onthouden?

Graag nodig ik je uit aan mijn keukentafel voor een praktische workshop brein performance.

Ja, ik meld mij aan voor de keukentafel sessie>>

Ontdek Geavanceerde Breinprincipes En Strategieën, Zodat Je Beter Kunt Onthouden, Razend Productiever Wordt En Slimmer Kunt Werken En Leren.

keukentafel sessie met Janneke Stielstra

 

Over de schrijver
Ik ben Janneke Stielstra, ondernemer sinds 2011 en oprichter van Rebels Company. Een plek voor slimme, creatieve (hoogbegaafde) ondernemers, eigenwijze rebels en sensitieve pioniers die geïnspireerd willen worden op thema’s op gebied van business, persoonlijke ontwikkeling en creativiteit. 
Patricia Lie
Door

Patricia Lie

op 07 Sep 2015

Het zoogdierenbrein kan goed beïnvloed worden d.m.v. Mindfulness meditatie. Wetenschappelijk onderbouwd door onderzoeken bijv. Sara Lazar en Philip Golden. Het helpt bijvoorbeeld bij een te actieve Amygdala.

Marcel Bos
Door

Marcel Bos

op 08 Sep 2016

Tot de paragraaf acties voor het reptielenbrein klopt het artikel op de belangrijkste punten. Wat het aller belangrijkste is, en dat staat niet in het artikel, is de hersenwet van intrinsieke motivatie en de wet van zelfbeschikking. Wanneer de deelnemers en opleiding moeten volgen en de intrinsieke motivatie ontbreekt zullen de genoemde tips om de hersenstam te kalmeren NIET werken.

Rini de Vos
Door

Rini de Vos

op 13 Nov 2016

Een taalkundige: waarom wordt over reptielenbrein , of zoogdierenbrein gesproken als een 'hij'.(waarom de mannelijke vorm van taal gekozen en niet "Zij, Deze , Dit brein etc.

Janneke
Door

Janneke

op 13 Nov 2016

Reni dank voor je vraag. Hij is zij is onbewust gekozen. Mocht je een taalkundige aanbeveling hebben dan hoor ik het graag.

Rini de Vos
Door

Rini de Vos

op 13 Nov 2016

Ik hoor regelmatig dat mijn reptielen brein over actief is, of juist heel snel reageert. Jullie duiden het positief, maar ik krijg de indruk dat er ook een negatieve of lastige werking kan zijn van het reptielenbrein.

Janneke
Door

Janneke

op 13 Nov 2016

Dank voor je reactie, Rini het kan inderdaad ook heel erg lastig zijn. Ben je in ieder geval bewust dat je brein is opgebouwd als een soort appartementencomplex. De hersenen zijn het resultaat van een lang proces van evolutie. Je brein moet het vaak afleggen tegen de instincten van het reptielenbrein en de emoties van het zoogdierenbrein. https://jannekestielstra.nl/opbouw-van-je-brein/ Groetjes Janneke

Elsbeth
Door

Elsbeth

op 04 May 2017

Dag Janneke, ik vraag mij zo af (als ademtherapeut) wanneer mensen die onder stress staan een gezondere manier van ademen leren om o.a. ook het reptielenbrein gerust te stellen en van daaruit weer hun parasympatisch zenuwstelsel te activeren, hoe lang het vervolgens duurt dat het brein dat nieuwe adempatroon aanleert als zij iedere dag dit een paar keer oefenen. Is daar iets over te zeggen?

Janneke
Door

Janneke

op 04 May 2017

de laatste inzichten zijn dat het gemiddeld 66 dagen duurt om een nieuwe gewoonten aan te leren.

Franka
Door

Franka

op 20 Mar 2018

heb je daar misschien een bron bij?

jan van acht
Door

jan van acht

op 23 Nov 2016

Als je praat over HET reptielen brein impliceert dat dat het onzijdig is, naar mijn mening.

ICTindustrie
Door

ICTindustrie

op 24 Nov 2016

Zeer interessant artikel, dit is allemaal nieuw voor me. Ben benieuwd tot in hoe verre je je reptielenbrein kan 'trainen'.

Kees brunia
Door

Kees brunia

op 01 Dec 2016

Hoe meet je de activiteit in het reptielenbrein? Is het zeker dat andere delen niet bezig zijn roet in het eten te gooien? Ik heb begrepen dat de theorie van Maclean allang achterhaald is en dat het weinig zinvol is te suggerenen dat daar de oplossing van van alles en nog wat gevonden kan worden. Ik stel je reactive zeer op prijs

Marion
Door

Marion

op 14 Feb 2017

Jullie vergeten het belangste nl gebruik te maken van de hersencellen in het hart. Het brein van het hart en het brein onder het schedeldak werken intensief samen.

Jaego Walenbergh
Door

Jaego Walenbergh

op 16 Apr 2018

Reptielenbrein rules thank God

Reactie plaatsen